Ομαδικές Απολύσεις! Ομαδική ανέχεια!

Η οικονομική κρίση χτυπάει όλο και περισσότερες  ελληνικές επιχειρήσεις και αναγκάζει τους εργοδότες να προβαίνουν σε περικοπές, είτε αυτές αφορούν μειώσεις μισθών είτε απόλυση εργαζομένων. Η κοινωνική ανισορροπία που ακολουθεί, λόγω της ανεργίας, έρχεται να προστεθεί στην οικονομική ανέχεια, και τα προβλήματα χιλιάδων συνανθρώπων μας καθημερινά διογκώνονται. Το εργατικό δίκαιο και τα προβλήματα που απορρέουν από την έλλειψη εργασίας παίρνουν συλλογική διάσταση. Λόγω της παγκόσμιας αυτής κρίσης, έρχεται στο προσκήνιο η κοινοτική νομοθεσία σχετικά με την προστασία των εργαζομένων και κυρίως τις ομαδικές απολύσεις, οι οποίες είναι πλέον καθημερινότητα.

Η σχετική με τα ομαδικές απολύσεις οδηγία είναι η 75/129/ΕΟΚ, όπως έχει τροποποιηθεί με την οδηγία 92/56 του Συμβουλίου της Ευρώπης σε συνδυασμό με την οδηγία 98/59 ΕΚ. Σύμφωνα με το άρθρο 1 της εν λόγω οδηγίας, ως ομαδικές απολύσεις νοούνται « οι απολύσεις που πραγματοποιούνται από έναν εργοδότη για έναν ή περισσότερους λόγους, οι οποίοι δεν έχουν σχέση με το πρόσωπο των εργαζομένων.» Τα κράτη μέλη με την εσωτερική νομοθεσία καθορίζουν τον απαιτούμενο αριθμό απολύσεων για να θεωρούνται ομαδικές.

Η νέα τροποποιημένη οδηγία, προσπαθώντας να διαφυλάξει τα δικαιώματα των εργαζομένων, παρέλειψε να συμπεριλάβει στην αιτιολογική της έκθεση ότι δεν πρόκειται για ομαδικές απολύσεις όταν η επιχείρηση κλείνει κατόπιν δικαστικής απόφασης. (πχ πτώχευση). Aκόμη και τότε πρόκειται για συλλογική αντιμετώπιση και ο εργοδότης δεν καταγγέλλει απλά τις συμβάσεις αλλά υποχρεούται σε δράση με τη συνεργασία μάλιστα των εργαζομένων. Έτσι, ο νόμος ενισχύει την προστασία των εργαζομένων και  απαριθμεί κάποιες υποχρεώσεις για τον εργοδότη, ακόμη και αν γνωρίζει για τον επερχόμενο τερματισμό της επιχείρησής του. Συγκεκριμένα υποχρεούται να πραγματοποιεί διαβουλεύσεις με εκπροσώπους των εργαζομένων, με στόχο την μείωση του αριθμού των απολύσεων και την άμβλυνση των συνεπειών τους. Οφείλει επίσης, πριν ληφθεί η από κοινού απόφαση,  να τους ενημερώνει εγγράφως για το σχέδιο-χρονοδιάγραμμα των απολύσεων,  τα προβλεπόμενα κριτήρια των εργαζομένων για την επιλογή των εργαζομένων και τη μέθοδο υπολογισμού τυχόν αποζημιώσεων.

Οι παραπάνω οδηγίες μεταφέρθηκαν στην ελληνική έννομη τάξη με τροποποίηση του νόμου 1387/1983 με τους νόμους 2736/1999 και 2874/2000. Σύμφωνα με τους νόμους αυτούς οριοθετήθηκε και ο αριθμός των εργαζομένων της επιχείρησης, ο οποίος σε επιχείρηση 20-50 ατόμων πρέπει να είναι 5 άτομα, και σε επιχείρηση άνω των 50 ατόμων πρέπει να καταλαμβάνει ποσοστό τουλάχιστο 2-3% του δυναμικού της επιχείρησης για να θεωρηθεί ομαδική απόλυση.

Οι ομαδικές απολύσεις, από ιδιάζουσα ρύθμιση, έχει μετατραπεί σχεδόν σε κανόνα στις μέρες μας. Εκείνο που πρέπει να μας απασχολεί είναι η προάσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων και η προσπάθεια ανάκαμψης της χώρας, μήπως και οι στατιστικές έρευνες πάρουν διαφορετική μορφή, αυτή τη φορά ανοδική για την εργασία και την ευημερία ατόμων και επιχειρήσεων.